พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้สร้าง เครื่องหมายแสดงพระเกียรติยศสำหรับประดับที่ฉลองพระองค์ แบบธรรมเนียมสากลตะวันตก และทรง บัญญัติศัพท์เรียกว่า “ตรา”อันมาจากคำเรียกเครื่องหมายนี้ในภาษาอังกฤษว่า “STAR”
ตราไอราพต เป็นตราดวงแรก
ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างขึ้น โดยนำแบบอย่างมาจากลวดลายของ พระราชลัญจกรประจำรัชกาล
นับเป็นเวลาหลายศตวรรษแล้วที่ประเทศไทยมีเครื่องหมายแสดงเกียรติยศและ บำเหน็จความชอบเรียกกันว่า เครื่องยศ ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงสร้างขึ้นสำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ เจ้านาย ขุนนาง ที่ไว้วางพระราชหฤทัยให้ปฏิบัติพระราชภารกิจต่างพระเนตรพระกรรณ เครื่องยศนี้จะเป็นสิ่งสำคัญแสดงตำแหน่งที่ลำดับยศศักดิ์ของบุคคลเหล่านั้น ได้แก่ แหวน สังวาล ลูกประคำทอง พานหมากทองคำ ดาบฝักทอง เครื่องนุ่งห่ม เป็นต้น ผู้ได้รับพระราชทานจะแต่งและนำเครื่องยศเข้าไปใช้ในงานสำคัญ ๆ ต่อหน้าพระที่นั่งได้
ล่วงมาถึงแผ่นดินรัชกาลที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเครื่องหมายแสดงพระเกียรติยศสำหรับประดับฉลองพระองค์ตามแบบอย่างของ ประเทศตะวันตก เรียกว่า เครื่องราชอิสริยยศ หรือที่เรียกต่อมาว่า เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ทั้งได้พระราชทานให้แก่พระบรมวงศานุวงศ์ เจ้านาย ขุนนาง ตามลำดับยศศักดิ์เช่นเดียวกับเครื่องยศในอดีตกาล
ปัจจุบัน เครื่องราชอิสริยาภรณ์หมายความรวมถึง สิ่งที่พระมหากษัตริย์ทรงสร้างขึ้นสำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำความดีความชอบ อันเป็นประโยชน์แก่ประเทศ ศาสนา และประชาชน รวมทั้งเหรียญที่ระลึกที่พระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบในโอกาสต่าง ๆ และที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บุคคลประดับได้อย่างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ทางราชการกำหนด